Busladingen vol vakmensen trekken naar Kerkrade, naar de straten met bloemennamen als anjelier, dahlia en gladiolen. Zelfs minister Blok is komen kijken hoe het mogelijk is om mét aandacht voor het uiterlijk een landelijke standaard neer te zetten voor duurzame en snelle woningrenovatie.
Bouwer aan het woord
Wiel van Oppen hoofduitvoerder BAM Woningbouw
“We hebben er hard aan getrokken”, vertelt Van Oppen. “Zonder de integrale buurtaanpak was het ons niet gelukt.” Wanneer hij in 2011 bij het renovatieproject aanhaakt, leeft onder de betrokken partijen de angst dat de benodigde 70% bewonersparticipatie niet zou worden gehaald. “Mijn eerste actie was een rondje door de wijk. Ik heb wat met bewoners gepraat en foto’s gemaakt om een indruk te krijgen. In die gesprekken merkte ik dat het vertrouwen ontbrak. Het heeft lang geduurd voordat HEEMwonen wist wat ze precies met de woningen wilden en intussen lag het onderhoud aan de woningen stil. Bewoners geloofden niet meer dat er iets zou gebeuren.”
Herstel van vertrouwen door modelwoning
De modelwoning trok mensen over de streep.
Om het vertrouwen te herstellen zet HEEMwonen van elk woningtype in december 2011 een modelwoning neer. “Dan konden de bewoners zien wat zij zouden krijgen en konden wij de kinderziekten uit het proces halen.” De volgende stap is de uitnodiging om in kleine groepen de modelwoning te komen bekijken. “Ik denk dat de modelwoning een belangrijk keerpunt is geweest in de bewonerscommunicatie. Je kunt doorgaan met praten en uitleggen, maar mensen willen het liever zien en erover meedenken.”
Van Oppen gaat daarna met de technisch adviseur naar de bewoners van de 90 woningen uit de eerste fase. Koop- en huurwoningen, wat de renovatie extra ingewikkeld maakt. Doel: informeren over de beoogde werkzaamheden, kosten en keuzemogelijkheden, en handtekeningen ophalen. Deur na deur wordt voor akkoord getekend. “Mensen waren nieuwsgierig naar wat komen zou. En het bekijken van de modelwoning haalde ze over de streep. Het vertrouwen was weer terug.
Eindelijk daden in plaats van woorden. Een deel hebben we ook wel te danken aan de druk van de groep: als de ene buur akkoord ging, wilde de andere buur niet achterblijven.”
Het geloof is er weer, en dan…
Nu moet BAM het ook waarmaken. Alleen; de uitvoering loopt in het begin niet op rolletjes. Tien dagen per woning blijft natuurlijk een enorme uitdaging. “Vergelijk het met een voetbalelftal met nieuwe spelers. Daar bouw je rustig aan je team. Alleen speelden wij geen oefenwedstrijd, maar meteen competitie. Dit heeft ons bij de eerste twintig woningen opgespeeld, al snel liepen we zeven dagen vertraging op. HEEMwonen was zeer ontevreden en vroeg zich af of wij het wel gingen redden. De bewoners vroegen zich hetzelfde af. In die tijd heb ik dus dagelijks, elke avond weer, een rondje in de wijk gemaakt. Wat was er blijven liggen, wat kon ik oplossen?”
Gelukkig zit het project na die twintig weer goed op schema en herstelt het vertrouwen. Bij de bewoners, én bij HEEMwonen. “Onze vorm van samenwerken is vanaf dat moment echt veranderd. In plaats van te sturen liet de corporatie steeds meer aan ons over en werden we gelijkwaardige partners.” BAM steekt ook meer moeite in het vinden van de juiste mensen op de juiste plek. Van Oppen geeft een voorbeeld. “Op een dag hielden we een opruimdag. Ik zei, jongens, het maakt niet uit wie de rommel heeft gemaakt, maar we laten zien dat we een team zijn en ruimen de troep met z’n allen op. De stukadoors die toen naar huis gingen en dus niet mee wilde helpen, hoefden de volgende dag niet meer terug te komen. Naar de bewoners toe is dergelijk gedrag namelijk onacceptabel.”
“Je moet je werk op zo’n manier uitvoeren dat je iets achterlaat waar je trots op kunt zijn.”
Probleemloze tweede fase
De in maart 2013 gestarte tweede fase verloopt verder voorspoedig. De woningen zijn volgens plan opgeleverd, op enkele woningen van particulieren na die niet bij de renovatie willen inhaken. Van Oppen is content. “Je moet je werk op zo’n manier uitvoeren dat je iets achterlaat waar je trots op kunt zijn.”
