De wijk in kaart

Niet iedere wijk is geschikt voor een Nul op de Meter project tijdens de ontwikkelfase waarin we ons nu bevinden. De producten van bouwers om te komen tot betaalbare Nul op de Meter renovaties zijn nog volop in ontwikkeling. Er wordt nog onderzoek gedaan, geëxperimenteerd en doorontwikkeld. Ook doen corporaties nog ervaring op om de snelle manier van renoveren in bewoonde staat, zonder problemen toe te passen. Het is dan ook goed voor te stellen dat bijvoorbeeld een wijk met voornamelijk ouderen, niet direct een geschikte kandidaat is om mee te beginnen. Het kan ook zijn dat er zaken spelen die van invloed zijn op de strategie die je gedurende het project wilt toepassen. Zowel in positieve als negatieve zin. Denk bijvoorbeeld aan enthousiaste ambassadeurs of bewonersinitiatieven waar je op aan kunt sluiten. Maar ook hardnekkige klachten, sociale problematieken of een slechte relatie met bewoners kan van invloed zijn op de strategie. Om uit te zoeken of de voorgenomen wijk geschikt is voor een Nul op de Meter project, start je met een vooronderzoek.

Peilstok in de wijk

Start met een goed beeld te krijgen van de wijk en haar bewoners. Belangrijke aspecten om in kaart te brengen zijn:

  • Welke bewoners wonen hier?
  • Hebben ze het naar hun zin in de wijk?
  • Hoe is de sfeer in de buurt?
  • Zijn er dingen in het verleden gebeurd die nu nog invloed kunnen hebben?
  • Wat gebeurt er verder (op andere vlakken) in de wijk?

Met andere woorden: steek de peilstok in de wijk om te bepalen of deze wijk en haar bewoners geschikt zijn voor een Nul op de Meter project. Is het antwoord ja? Probeer dan met je onderzoek uit te vinden hoe je dit het beste in kan steken. Een uitgebreide inventarisatie van bewonerswensen en specifieke technische aspecten van de individuele woningen (zie Warme opname), is in dit stadium nog niet nodig. Dit kan je in een latere fase doen.

Wie heeft er informatie?

Er zijn verschillende manieren om een beeld te vormen van de wijk en haar bewoners. Een interview met professionals die in de wijk actief zijn, zou al veel waardevolle informatie op kunnen leveren. Denk bijvoorbeeld aan een woonconsulent, een sociaal werker, een agent, een wijkregisseur bij de gemeente of een uitvoerder. Wie zijn er allemaal in de wijk actief en staan in contact met bewoners? Mochten deze personen niet voorhanden zijn of te weinig informatie hebben, dan kun je door middel van een zogenaamd wijkonderzoek alle informatie verzamelen.

Wijkonderzoek

We hebben een aantal onderwerpen en vragen op een rijtje gezet die als richtlijn kunnen dienen bij het in kaart brengen van de wijk. Let op: Dit is een hulpmiddel. Wellicht heb je zelf aanvullingen? Het is belangrijk te kijken op welke manier onderstaande past in de strategie en werkwijze van de corporatie of het consortium. Aspecten die van belang kunnen zijn:

Bewonerskenmerken – Wie zijn mijn bewoners?
Zoek kenmerken op van de bewoners. De checklist bewonersanalyse uit de Toolkit
Bewonerscommunicatie kan hierbij een handig hulpmiddel zijn.

Bij Nul op de Meter projecten kan het ook van belang zijn om de financiële situatie van bewoners onder de loep te nemen. Denk aan:

  • Draagkracht.
  • De hoogte van de huidige energierekening.
  • Eventuele betalingsachterstanden.

Historie – Is er een verleden?

  • Wat is de voorgeschiedenis van de wijk?
  • Zijn er al eerder renovaties uitgevoerd en hoe zijn deze verlopen?
  • Hoe ziet de klachtenhistorie eruit?
  • Zijn er andere zaken die een grote impact hebben gehad in de wijk?

Emotie – Hoe is de sfeer in de wijk?
Breng de emotionele en sociale aspecten in kaart. Steek hierbij de peilstok in de buurt door een rondje te lopen, wellicht wat bewoners te spreken en te vragen naar hoe ze de wijk ervaren.

  • Is er een ambassadeur in de wijk?
  • Spelen er sociale problematieken?
  • Wat speelt er achter de voordeur?
  • Zijn er vormen van buurtparticipatie of initiatieven ter verbetering van de wijk?

Woningen: Welke zaken spelen er m.b.t de woningen?

  • Zijn er veel Zelf Aangebrachte Voorzieningen?
  • Zijn er andere problemen met de woningen die aangepakt kunnen worden door Nul op de Meter?

Energieleveranciers en netbeheerder

  • Welke energieleveranciers zijn actief in de wijk?
  • Welke netbeheerders zijn actief in de wijk?
  • Op welke manier zijn bovenstaande partijen aangesloten bij Nul op de Meter?
  • Wat is de staat van het gasnetwerk in de wijk? Is deze net vernieuwd of juist aan vernieuwing toe?

Eigenaren / koopwoningen

  • Heeft de corporatie 100% bezit, of zijn er ook andere eigenaren?
  • Zijn er in het verleden woningen verkocht door de corporatie?
  • Is er een actieve VVE?
  • Hebben andere eigenaren een meerjarenplan / renovatieplannen?
  • Hebben andere eigenaren de ambitie en financiële middelen om te investeren?

Go of No-go

Het doen van een wijkonderzoek is stap één. Daarna is het uiteraard belangrijk om alle verkregen informatie te delen met collega’s en/of het projectteam. Herkent iedereen het beeld dat ontstaat? Roept het nieuwe vragen op? Uiteindelijk moet besloten worden of de wijk geschikt of juist ongeschikt is voor een Nul op de Meter renovatie op dit moment. Denk ook alvast met elkaar na over welke strategie het beste past bij het betrekken van de bewoners bij het project op basis van de informatie die je uit dit onderzoek hebt gekregen.

Nul op de Meter project Start Up

In de Nul op de Meter Start Up helpen experts van Stroomversnelling de corporatie met het starten van Nul op de Meter renovaties. We gebruiken hierbij de kennis en ervaring uit eerdere Nul op de Meter-projecten. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere: complexkeuze, financiële haalbaarheid, vraagspecificatie, matching-aanpak, bewonersparticipatie en teamsamenstelling. Het uiteindelijke resultaat van een Nul op de Meter project Start Up is uiteraard afhankelijk van de specifieke situatie, maar bevat in ieder geval een, in meer of mindere mate, uitgewerkte:

  • Eerste (schets)versie van het draaiboek / de aanpak.
  • Eerste (schets)versie van het bewonersparticipatieplan.

Daarnaast:

  • Een aantal (voorbeelden van) instrumenten en documenten, zoals productspecificatie, uitnodigingen, matchprofielen, checklisten, et cetera.
  • Een helder handelingsperspectief om de volgende stappen te zetten, indien gewenst met aanvullende ondersteuning van experts.

Benodigde voorkennis: Kennis over alle aspecten van Nul op de Meter, bijvoorbeeld opgedaan tijdens de workshop verkennen van Nul op de Meter.

Nul op de Meter project Start Up aanvragen

Lees verder in het hoofdstuk Plan van Aanpak