Bedenk vooraf goed welke invloed bewoners kunnen hebben binnen het project. Waarover kunnen bewoners wel en niet meepraten? Bedenk ook goed welke status de inbreng van bewoners heeft. Ga je alleen informeren, kunnen ze adviseren over een bepaald onderwerp of mogen ze daadwerkelijk beslissen? Voorbeelden van onderwerpen waar bewoners invloed op kunnen hebben, zijn:
- De keuze van een bouwer.
- Keuzeruimte in het concept van de bouwer, zoals materiaalkeuze of kleur van de gevel en kozijnen.
- Keuzeruimte in andere aanpassingen die de corporatie laat uitvoeren. Denk aan de kleur tegels van een douche, het materiaal van het aanrechtblad, de kleur van keukenkastjes, et cetera.
- Extra aanpassingen aan de woning (al dan niet tegen betaling). Denk bijvoorbeeld aan een aanbouw.
- Collectief inkopen van energiezuinige huishoudelijke apparatuur.
- De inrichting en het gebruik van een modelwoning.
- De leefbaarheid in de omgeving tijdens de renovatie.
- De manier van communiceren tijdens de verbouwing.
- De tijden waarop gewerkt wordt aan de woning.
- De instructie van nieuwe installaties en technieken in de woning.
- Het vieren van de oplevering.
“Stel met elkaar duidelijke randvoorwaarden op: waarover wordt wel/niet gepraat?”
Om ervoor te zorgen dat bewonerswensen meegenomen worden in het project kan het een idee zijn om een bewonersvertegenwoordiging te formeren in de vorm van een zogeheten klankbordgroep of kwaliteitsteam. Dit hangt natuurlijk af van de grootte van het project. Wanneer je een pilot start met 6 woningen is dit anders dan een project met 100 woningen. Bij een kleine pilot wil je eigenlijk alle bewoners betrekken tijdens het proces. Bij een groot project kan het fijn zijn om een vaste groep bewoners te hebben die het gehele proces doormaken en kennis hebben van alle keuzes en afspraken die er gemaakt worden. Let op dat een klankbordgroep nooit een echte vertegenwoordiging van alle bewoners kan zijn. Er zijn altijd individuele bewoners die andere ideeën en wensen hebben. Een klankbordgroep kan wel een welkome partner vormen om:
- projectspecifieke problemen in een vroeg stadium te tackelen,
- draagvlak onder een grotere groep bewoners te creëren en
- oren en ogen te zijn voor vragen en klachten die bewoners hebben.
Leg bij het werven van een klankbordgroep goed uit wat je verwacht van bewoners. Hoe vaak komt de klankbordgroep (ongeveer) bij elkaar? Op welke manier wordt er met elkaar gecommuniceerd? Welke regels spreek je met elkaar af?
Spelregels voor participatie
Op het dak van het toekomstig bus- en tramstation naast Utrecht Centraal komt het Zuidgebouw. Een toplocatie voor ontwikkelaars. Voor de gemeente heeft dit ook financiële en stedenbouwkundige voordelen. Maar mensen die er nu omheen wonen en werken willen liever geen gebouw voor hun raam. Daarom is er een participatieproject gestart om op een constructieve manier met elkaar in gesprek te gaan en belangen van alle stakeholders mee te nemen in het ontwerp. Hiervoor is een participatiegroep opgericht met daarbij de nodige spelregels. Een interessant voorbeeld uit de praktijk!